Ocena: 8

T'ien Lai

Da'at

Okładka T'ien Lai - Da'at

[Monotype Records/Milieu L’Acephale; 30 października 2013]

Próba powiązania ze sobą wątków składających się na artystyczną całość projektu Łukasza Jędrzejczaka i Kuby Ziołka przypomina stąpanie po grząskim gruncie. Nazwa T’ien Lai (po japońsku „niebiańska muzyka”, a zarazem odwołanie do powieści „Człowiek z Wysokiego Zamku” Philipa K. Dicka) każe kierować wzrok i słuch w stronę pogranicza, na którym rzeczywistość i sen przenikają się w impresjonistyczną smugę barw, tracąc swoje cechy dystynktywne. Człowiek pogranicza nieustannie zastanawia się, czy to, co widzialne i namacalne, stanowi część obiektywnej rzeczywistości czy okaże się tylko pozorem, sennym majakiem.

Motyw pogranicza wydaje się rdzenny dla słowiańskiej tożsamości – monolitycznej i różnorodnej zarazem. Ta dwuznaczność stanowi o jakości prozy naszego kręgu kulturowego. W powieści „Dom na wzgórzu” Wałerija Szewczuka, arcydziele ukraińskiego realizmu magicznego, impresjonistyczny obraz wiejskiej przyrody napełnia obserwatora poczuciem duchowej harmonii. Ta harmonia niezachwiana jest jednak tylko w świetle dnia. Pod osłoną nocy nieustanny bój o duszę człowieka toczą siły nieczyste; azylu próżno szukać nawet w miejscowej cerkwi. Spokój i niepokój równoważą się, podobnie jak żarliwa religijność i pogańska zabobonność.

Realizm magiczny cechuje jeszcze jedna dwoistość – cykliczność i liniowość czasu. Lata mijają w sposób linearny, ale następstwo pór roku rytmizuje prozę życia, nadaje jej powtarzalny charakter. Historia rodowa znajduje ciąg dalszy w kolejnych pokoleniach, a potomkowie upodabniają się do przodków. Wędrowiec przemierza niekończącą się prostą szlaku, lecz po to tylko, by zebrawszy doświadczenie wrócić w rodzinne strony. Pętla się zacieśnia.

T’ien Lai wykorzystują wieloznaczność folkloru i poetykę realizmu magicznego, by opisać naszą teraźniejszą kondycję. Czy sami bowiem nie stąpamy po grząskim gruncie pogranicza? Czy internet nie sprawił, że żyjemy na przeciwstawnych biegunach: zmaterializowani i skodyfikowani, dążący do celu i zamknięci w czasie wiecznego powrotu? Ta koncepcja współgra z postulatem holizmu w muzyce, któremu Kuba Ziołek dał wyraz w rozmowie z Pitchforkiem. Wszak skoro rzeczywistość rozproszyła się na fragmenty, dlaczego muzyka nie może łączyć się w integralną całość z filozofią, sztukami wizualnymi czy literaturą?

T’ien Lai powołują się na cepelię, stroniąc jednak od cepeliady i karnawalizacji; dostosowują elementy żydowskiej myśli mistycznej („Tzimtzum III”) do współczesnego kontekstu, nie powodując pauperyzacji tejże. Udaje im się to osiągnąć poprzez zestawienie tych tradycji z pozornie nieprzystającymi i – tym samym – nieoczywistymi pierwiastkami: samplami z programów informacyjnych i radia, gęstwiną szumu, dźwiękami zakłóceń („Serca miast zatrzymują się”). Zachowaniu równowagi sprzyja także minimalizm, argumentujący za koncepcją realizmu magicznego i dwóch sfer czasowych. Drony służą za podbudowę dla linearnego, nieprzewidywalnego rozwoju kompozycji („Jitron”, „Tron”). Zza mgły zapętlonych motywów wyłania się korpus pięknej, wręcz piosenkowej melodii („Gloria”). „Da’at” to jednocześnie awangardowa i przystępna narracja o paradoksie, w którym przyszło nam żyć; o niedających się wytłumaczyć zależnościach między skostnieniem a rozwojem współczesnego świata.

Łatwo sprowadzić „Da’at” do wielkich słów i przemyślanych teorii, jednak to nieoczywiste piękno (w sensie czysto estetycznym) stanowi o świetności tej płyty. W tekście „The Dreamer Is Still Asleep” Coila, mojego ulubionego utworu o relacji między rzeczywistością a wyobrażeniem, Balance określa marzenie senne jako (misterne) tworzenie krajobrazów („inventing landscapes”), łącząc to, co świadome, z tym, co nieświadome. T’ien Lai dokonują właśnie tego – przy pomocy dźwięków opowiadają mit ludowy, zawierający w sobie jednak pierwiastek prawdy o tym, co dostrzegalne i uchwytne.

Anna Szudek (12 grudnia 2013)

Oceny

Michał Pudło: 7/10
Średnia z 1 oceny: 7/10

Dodaj komentarz

Komentarz:
Weryfikacja*:
 
captcha
 

Polecamy

statystyka

Przeczytaj także